Covid-19 (koronavirüs) yayılması nasıl durdurulur
Language: Turkish / Türkçe
Covid-19 nedir?
Covid-19 yeni bir koronavirüstür. Yüksek derecede bulaşıcıdır.
Çoğu insan hafif belirtiler gösterir veya hiç belirti göstermez ancak bazı insanlarda uzun süreli hastalıklarla veya ölümlerle sonuçlanabilir.
Covid-19’dan en kötü etkilenen kişiler içinde yaşlı insanlar (özellikle 70 yaş üzeri olanlar) ve altta yatan sağlık sorunları olan kişiler, örneğin diyabet, obezite, kronik akciğer, böbrek, karaciğer ve kalp sorunları, zayıflamış bir bağışıklık sistemi, Parkinson hastalığı gibi kronik nörolojik durumlar, bazı ilaç tedavisi gören kişiler ve hamile kadınlar.
Daha az rastlansa da, bazı durumlarda genç ve sağlıklı kişiler de çok hasta olabilirler.
Eğer Covid-19 vaka sayıları bölgede artışa geçerse, dükkanlar ve okullar gibi yerleri kapatmak zorunda kalabiliriz ve Mart 2020’de yaptığımız gibi, insanlara evde kalmalarını söylememiz gerekebilir.
Covid-19’un yayılmasını durdurmaya yardım edebilirsin!
‘Sosyal mesafe’ – neden önemli?
İyi hijyen ve sosyal mesafe Covid-19’un yayılmasını durdurmaya yardımcı olacaktır. Yapmanız gerekenler:
- En az 2 metrelik bir mesafe koruyun.
- NHS sağlık hizmeti tesisleri, dükkanlar ve paylaşımlı veya toplu taşıma gibi topluma açık kapalı alanlarda yüz maskesi takın (yüz maskenizi yemek yerken veya içecek içerken çıkarabilirsiniz).
- Ellerinizi düzenli olarak sabun ve suyla 20 saniye boyunca tümüyle yıkayın.
- Eğer sabun ve suya erişiminiz yoksa el dezenfektanı kullanın.
- Öksürürken ve hapşırırken sırasında tek kullanımlık bir kağıt mendille ağzınızı ve burnunuzu kapatın ve mendili güvenli bir şekilde atın. Mendiliniz yoksa giysinizin kolunu kullanın.
- Ağzınıza, burnunuza veya gözlerinize dokunmaktan kaçının.
- Yüz maskeniz takılı olduğu sırada maskeye dokunmayın.
- Hane halkınızdan olmayan ve temas kurduğunuz kişilerin sayısını sınırlayın.
- Kalabalık yerlerden uzak durun
- Önceden plan yapın ve eğer çok kalabalıksa eve geri dönmeye hazır olun.
- Yapabiliyorsanız evden çalışın.
Bir ‘destek balonu’ oluşturmanız mümkün olabilir, örneğin, yalnız yaşıyorsanız ve çocuk bakımıyla ilgili yardıma ihtiyacınız varsa başka bir hane halkı ile bağ kurmak gibi. ‘Destek balonunuz’ dışında kalan kişilerle temasınızı sınırlayın.
Kaç kişi ile buluşabileceğiniz ve nereye gidebileceğiniz ile ilgili kurallar düzenli olarak değişiyor, dolayısıyla en son bilgilerle güncel kalmaya çalışın.
Yüz maskeleri – neden önemli?
Covid-19’u sizde olduğunu anlamadan önce bile yayabilirsiniz ve bazı kişiler belirti geliştirmiyor ya da çok hafif belirtiler gösteriyorlar.
Nefes aldığımızda ve konuştuğumuzda, minik damlacıklar çıkarırız. Eğer sizde Covid-19 varsa, virüs bu damlacıkların içinde olacaktır.
Bir yüz maskesi bu damlacıkları tutacak ve sizin Covid-19 yaymanıza engel olmaya yardım edecektir.
Yüz maskeleri sizi Covid-19’a yakalanmaya karşı korumaz.
NHS sağlık merkezi tesisleri, dükkanlar ve paylaşımlı veya toplu taşıma gibi topluma açık kapalı mekanlarda bir yüz maskesi takmalısınız.
Yüz maskenizi yemek yerken veya içecek içerken çıkarabilirsiniz.
Bazı insanlar sağlık sorunları veya engellilik gibi sebeplerle yüz maskesi takmak zorunda değildir.
11 yaş altı çocukların yüz maskesi takmasına gerek yoktur.
Bir kumaş yüz maskesi satın alabilir, bir bandana veya eşarp/şal kullanabilir veya bir tişörtten kendiniz maske yapabilirsiniz.
İki kat pamuklu kumaşı olmalı ve kulaklarınızın arkasına geçirebileceğiniz şekilde ya da başınızın arkasına bağlayabileceğiniz şekilde bağları olmalıdır.
Yüz maskenizin burnunuzu ve ağzınızı her durumda kapatıyor olması ve kenarlarında açıklık olmaması önemlidir.
Unutmayın:
- Yüzünüze veya yüz maskeniz yüzünüzdeyken maskenize dokunmayın.
- Yüz maskeniz nemlendiğinde maskenizi değiştirin.
- Kullanım sonrasında yüz maskenizi ön tarafına dokunmadan tamamen çıkarın.
- Kullanımdan sonra plastik bir poşete koyun.
- Eğer yeniden kullanılabilir bir maskeniz varsa, eve geldiğinizde sabunlu su ile yıkayın.
- Aktivitelerinize bağlı olarak, ikiden fazla yüz maskesi tedarik etmeniz gerekebilir.
- Ellerinizi düzenli bir şekilde yıkamaya devam edin.
Daha fazla bilgi edinmek için hükümet sitesi,
Kendini izole etmek – Bende Covid-19 olduğunu düşünüyorsam ne yapmalıyım?
Bu belirtilerden herhangi birini gösterirseniz:
- Yeni, sürekli öksürük
- Yüksek ateş
- Koku veya tat alma duyusunda değişme veya kayıp
Evde kalmalı (‘kendinizi izole etmeli’) ve Covid-19 testi yaptırmak için ya internet üzerinden: www.gov.uk/get-coronavirus-test ya da 119’u arayarak başvuru yapmalısınız. Test sonuçlarınızın gelmesini beklerken evden ayrılmayın.
‘Kendini izole etme’nin anlamı:
- İşe, okula veya topluma açık mekanlara gitmemelisiniz
- Taksi veya toplu taşıma aracı kullanmamalısınız
- Yemek veya ilaç almak için dışarı çıkmamalısınız
- Evinize ziyaretçi almamalı veya sosyalleşmek ya da egzersiz yapmak için dışarı çıkmamalısınız
Test sonucunuz pozitif çıkarsa, en az 10 gün kendinizi izole etmelisiniz. Eskiden 7 gün olan süre arttırıldı.
Hane halkınızdaki diğer herkes, sizin ilk belirti gösterdiğiniz zamandan itibaren en az 10 gün boyunca kendilerini izole etmeliler.
Eğer test sonucunuz negatif çıkarsa, siz ve hane halkınız kendinizi izole etmeyi bırakabilirsiniz.
Eğer 10 gün sonunda, öksürük veya koku ya da tat alma duyunuzda kayıp belirtileri dışında belirtileriniz hala devam ediyorsa kendinizi daha iyi hissedene kadar izole etmeye devam etmelisiniz.
Yalnızca devam eden öksürük veya koku ya da tat alma duyunuzda kayıp belirtileriniz hala varsa, kendinizi izole etmeye devam etmek zorunda değilsiniz çünkü bu belirtiler kolayca geçmeyebiliyor.
Hane halkınızdaki diğer kişiler sizinle birlikte kendilerini izole ederken belirti göstermeye başlarsa, test yaptırmak için başvuru yapmalılar. Eğer test sonuçları pozitif çıkarsa en az 10 gün daha kendilerini izole etmek zorundalar.
Covid-19 sebebiyle kendinizi izole ederken, hane halkındaki herkes:
- Mümkünse ayrı odalarda kalmalı.
- Bolca temiz hava almak için camları açık tutmalı.
- Mümkünse banyo ya da mutfak gibi alanları paylaşmaktan kaçınmalı.
- Banyoları veya mutfakları paylaşmak zorundaysanız, farklı zamanlarda kullanmalı ve kullanım sonrası etraflıca temizlemeli, nöbet çizelgesi yapmak faydalı olabilir.
- Havlu, kıyafet veya diğer eşyaları kimseyle paylaşmamalı.
- Ellerini düzenli bir şekilde yıkamalı.
Eğer hastaysanız ve tıbbi tavsiyeye ihtiyacınız varsa:
- 111’i arayın ya da nhs.uk adresini ziyaret edin
- İşaret dili kullananlar için adres: interpreternow.co.uk/nhs111
- Acil durumda, 999’u arayın ya da duyma güçlüğünüz var veya işitme engelliyseniz şu adresi ziyaret edin emergencysms.net
- Tatildeyseniz, daha fazla yönlendirme için lütfen Turist Regülasyonlarımızı inceleyin ve konaklama sağlayıcınıza ulaşın. Turist Regülasyonlarına sitemiz üzerinden buradan inceleyebilirsiniz